Deze lessen gaan ergens over

Na ruim negen jaar studeren haalde ik in 1996 mijn doctoraal theologie. Mijn doel was om in de kerk te gaan werken, vooral met jongeren. Ik had immers zelf veel aan het jongerenpastoraat gehad en gunde dit anderen ook.

Na het behalen van mijn doctoraaldiploma begon ik als (jongeren)pastor halftime in de Verrijzenisgemeenschap in Maarssenbroek. Naast het pastoraat en liturgie gaf ik één dag in de week catechese op drie katholieke basisscholen. Een leuke uitdaging. En een uitdaging werd het!

Met mijn universitaire bagage moest ik flink afdalen uit de ivoren theologische toren naar de basis: het leven en de taal van alledag.

De allereerste catechese les aan de kleuters werd dus ook helemaal niets. "Zal ik het maar even voordoen", zei de juffrouw van groep 1.

Ze toonde dat je in een les voor kleuters, alleen de kern van het onderwerp hoeft te bespreken.

Zo ging het voor mij vaak de eerste jaren: afdalen van al zo hoge.

Door het studeren was ik ver van de werkelijkheid vandaan geraakt en dat had ik nog niet goed door. Toch had ik mijn studie hard nodig als het om kennis, kunde en reflectie ging.

De setting op school was toen nog tamelijk katholiek: het communie- en vormselproject was op school, voor alle kinderen. De katholieke feesten werden nog betekenisvol gevierd.

Hoewel ik nu niet meer werkzaam ben in de Verrijzenisgemeenschap in Maarssenbroek, werk ik nog wel steeds op deze katholieke basisscholen. In de loop van de jaren ben ik op meer katholieke scholen les gaan geven, ook een middelbare school. Parochiewerk, doe ik ook nog steeds.

Maar de tijd is veranderd en de inhoud van mijn functie ook. Ik ben op al die katholieke scholen, schoolpastor.

Spreken over God, het lezen en begrijpen van een Bijbelverhaal, het doen van de katholieke rituelen, de Traditie, het samen bidden, het vieren van de katholieke feesten: het is geen vanzelfsprekendheid meer. Als theologe en pastor moet ik daarvan steeds meer ook een bekwaam docent zijn. Leerlingen laten zien en uitleggen wat de kern is van het leven en geloof.

Religieuze kaders en religieuze taal is amper aanwezig bij de leerlingen. Dat doet een groot beroep op mijn creativiteit en didactische vaardigheden. Juist de afwezigheid van die religieuze kaders en religieuze taal maakt het vak steeds boeiender en uitdagender voor mij.

Ik schoot in de lach en zei tegen haar dat haar zoon een catechetisch-talent had.

Onlangs kwam er een jongetje uit groep 5 aan het einde van de les naar mij toe (boos):

"Pastor Hedwig, waarom kom je niet iedere dag in de klas? Die lessen van jou gaan tenminste ergens over, daar heb je tenminste iets aan in het leven."

"Wat dan?" vroeg ik hem.

"Zoals deze les met dat verhaal van de rijke man die naar de hemel wil (Mc 10. 17-27). Ik denk daar ook wel eens over na, maar ik praat daar thuis nooit over. Maar dat is wel heel belangrijk. In de klas zijn er ook kinderen die daar over nadenken, maar de juffrouw zegt daar ook niks over. Jij wel."

Er zijn veel kinderen die niets mee krijgen als het om geloof (of breder spiritualiteit) gaat, maar wel veel vragen hebben.

Zo sprak een moeder mij op het schoolplein aan. Haar zoon droomde veel over Jezus. Hij had veel vragen. Maar ze wist niet wat ze er mee aan moest. "Ik ben helemaal niet gelovig en niet met de verhalen opgegroeid. Dus ik dacht: dat moet bij jou vandaan komen. Hij is toch niet gek in zijn hoofd of zo?"

Ik schoot in de lach en zei tegen haar dat haar zoon een catechetisch-talent had. Zijn vele goede vragen waren mij in de klas ook opgevallen. Dat dat geen gekte was, maar een talent, zo had zijn moeder het nog nooit bekeken.

Het jongetje bleek goed in staat zijn droombeelden te tekenen op papier en mij precies uit te leggen waar zijn vragen over gingen. Toen ons gesprek afgerond was zei hij: "Ik begrijp het. Ik neem de tekeningen wel mee en dan zal ik het aan mijn moeder uitleggen." De week daarna sprak zijn moeder mij aan en zei dat ze er veel van had opgestoken. Ze begreep inderdaad dat haar zoon een bijzonder talent had.

En zo kan ik nog vele voorbeelden van school en parochiewerk geven. Hoe snel en digitaal de ontwikkelingen gaan, kinderen en jongvolwassenen blijven altijd de levensvragen, geloofsvragen en zinvraag stellen. Om ze de weg daarin te wijzen heb ik mijn theologie heel hard nodig!